Orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności jest potwierdzeniem statusu osoby niepełnosprawnej. Legitymacja osoby niepełnosprawnej jest wydawana na podstawie tych orzeczeń. Dokument ten pozwala na korzystanie z uprawnień, które ułatwiają codzienne życie osoby z niepełnosprawnością.
Z artykułu dowiesz się, czym jest legitymacja dla niepełnosprawnych, jak ją wyrobisz, gdzie złożysz wniosek oraz czym różni się od legitymacji ZUS. Pokażemy, jak wygląda jej aktualny wzór i podpowiemy, do czego upoważnia.
Legitymacja osoby niepełnosprawnej. Jak wyrobić dokument?
O legitymację osoba niepełnosprawna może wnioskować, gdy ma potwierdzony status. To aktualne orzeczenie potwierdza niepełnosprawność lub stopień niepełnosprawności. Dokument wydaje się na wniosek osoby zainteresowanej. Zatem musisz złożyć odpowiedni wniosek wraz z wymaganymi załącznikami do Powiatowego Zespołu ds. Orzekania O Niepełnosprawności właściwego pod względem zamieszkania. Możesz to zrobić także przez swojego przedstawiciela ustawowego.
Gdzie wyrobić legitymację?
Organem wydającym legitymacje jest Powiatowy lub Miejski Zespół ds. Orzekania O Niepełnosprawności. Jest wydawana na okres ważności orzeczenia, jednak nie dłużej niż:
- 5 lat dla osób poniżej 16 roku życia,
- 10 lat w przypadku osób dorosłych poniżej 60 roku życia,
- na stałe w przypadku osób powyżej 60 roku życia.
Legitymacja osoby niepełnosprawnej – wniosek
Ubiegając się o wydanie dokumentu, musisz złożyć wniosek o wydanie legitymacji. Dołącz do niego:
- kserokopię orzeczeń dokumentujących niepełnosprawność – musisz posiadać do wglądu prawomocne orzeczenie w oryginale,
- aktualne zdjęcie o wymiarach 3,5 x 4,5.
Formularz pobierz ze strony internetowej lub w urzędzie. Złóż w wersji papierowej. Składając dokumenty, miej przy sobie dowód tożsamości. Wyrobienie legitymacji dla niepełnosprawnych nie podlega opłacie. Wydanie duplikatu legitymacji kosztuje to 15 zł.
Nowy wzór legitymacji osoby niepełnosprawnej
Od dnia 1 września 2017 legitymacja niepełnosprawności ma nowy wzór. Jest to plastikowy dwustronny dokument. Legitymacja inwalidy wydana bezterminowo przed tym okresem jest nadal ważna. Nowa legitymacja zawiera takie informacje jak:
- imię i nazwisko właściciela dokumentu oraz numer PESEL zapobiega to konieczności wyrabiania nowego dokumentu, gdy zmienisz nazwisko,
- zdjęcie,
- oznaczenie w alfabecie Braille’a,
- numer legitymacji,
- stopień niepełnosprawności, gdy zaznaczysz to we wniosku,
- oznaczenie symbolu przyczyny niepełnosprawności, gdy zaznaczysz to we wniosku,
- datę ważności dokumentu,
- napisy w języku angielskim i francuskim.
Symbole na legitymacji są umieszczane w postaci kodu QR. Warto tu wspomnieć o trudnościach, jakie wynikły ze względu na zakodowanie informacji dotyczących stopnia i rodzaju niepełnosprawności na legitymacji.
Ze względów technicznych problemem było odczytanie kodów przez np. konduktorów. To oznaczało brak możliwości zweryfikowania uprawnień do zniżek na przejazd w pociągu. Drugą kwestią jest to, że symbole na legitymacji są umieszczane dobrowolnie. Nie decydując się na ich zapis, powinieneś mieć zawsze ze sobą obok legitymacji orzeczenie o stopniu niepełnosprawności.
Czy będzie nowa opcja: e-legitymacja osoby niepełnosprawnej przez internet?
Na wniosek osób niepełnosprawnych wprowadzone zostaną nowe rozwiązania. Legitymacja będzie miała swoją elektroniczną wersję w aplikacji mObywatel.
Realizacja projektu miała zakończyć się w drugim kwartale 2023 roku.
Jak uzyskać dokumenty poświadczające niepełnosprawność i do czego one uprawniają?
Sprawdź i korzystaj z potrzebnej Ci wiedzy:
🔸 Karta parkingowa dla niepełnosprawnych. Poradnik
🔸 Orzeczenie o niepełnosprawności bez tajemnic
🔸 Orzeczenie o niepełnosprawności dla Ukraińca
🔸 Co robić, gdy kończy się orzeczenie?
🔸 Na jakie choroby można dostać orzeczenie o niepełnosprawności?
Zajrzyj na naszego bloga agencji My Wspieramy, znajdziesz w nim szereg artykułów dotyczących osób niepełnosprawnych i całokształtu ich funkcjonowania!
Co daje legitymacja osoby niepełnosprawnej?
Posiadanie legitymacji daje szereg korzyści. Jest to twoje potwierdzenie możliwości korzystania z określonych uprawnień.
Najczęściej będzie ci przydatna podczas podróży pociągiem czy autobusem na terenie całego kraju lub gdy będziesz korzystać z komunikacji miejskiej. Legitymacja daje ci również możliwość skorzystania z ulg podczas korzystania z usług instytucji publicznych. Są to zazwyczaj niższe ceny biletu do: muzeum, Zoo, na basen itp.
Legitymacja osoby niepełnosprawnej. Uprawnienia dla posiadaczy dokumentu
Mając legitymację, możesz korzystać z należnych Ci uprawnień. Wystarczy, że okażesz dokument. Nie musisz ze sobą nosić orzeczenia. W praktyce jest to łatwiejsze i wygodniejsze.
Pamiętaj jednak o tym, że chcąc skorzystać z uprawnień, poza okazaniem legitymacji powinieneś mieć ze sobą również dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający twoją tożsamość.
Ulgi w przypadku legitymacji dokumentujących niepełnosprawność
Dzięki okazaniu legitymacji możesz przykładowo skorzystać z takich ulg jak:
- tańszy bilet lub darmowy przejazd w komunikacji miejskiej, PKP i PKS,
- ulga rehabilitacyjna,
- ulga podatkowa,
- zniżki w instytucjach kultury,
- zwolnienie z opłat za abonament radiowo-telewizyjny.
Do czego uprawnia legitymacja osoby niepełnosprawnej stopień znaczny?
Ulgi przysługujące osobie niepełnosprawnej w transporcie kolejowym różnią się w zależności od stopnia i rodzaju niepełnosprawności. W przypadku znacznego stopnia (dawna I grupa inwalidzka) jest to:
- 37% ulgi na przejazdy w klasie 2 w pociągach pośpiesznych, ekspresowych oraz IC i EC,
- 49% ulgi na przejazdy w klasie 2 w pociągach osobowych.
W przypadku osób niewidomych posiadających znaczny stopień niepełnosprawności jest to:
- 51% ulgi na przejazdy w klasie 2 w pociągach pośpiesznych, ekspresowych oraz IC i EC,
- 93% ulgi na przejazdy w klasie 2 w pociągach osobowych,
- 95% ulgi na wszystkie przejazdy dla przewodnika osoby niewidomej, który musi mieć ukończone 13 lat.
W przypadku osób niepełnosprawnych ruchowo mogą one zostać zwolnione z praktycznego egzaminu na prawo jazdy kat. B, gdy odbywa się pojazdem przystosowanym do danego schorzenia.
Do czego uprawnia legitymacja osoby niepełnosprawnej stopień umiarkowany?
W transporcie kolejowym osoba niewidoma legitymująca się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności może skorzystać z takich ulg jak:
- 51% ulgi na przejazdy w klasie 2 w pociągach pośpiesznych, ekspresowych oraz IC i EC,
- 93% ulgi na przejazdy w klasie 2 w pociągach osobowych,
- 95% ulgi na wszystkie przejazdy dla przewodnika osoby niewidomej, który musi mieć ukończone 13 lat.
Do czego uprawnia legitymacja osoby niepełnosprawnej dziecka i studenta?
W transporcie kolejowym dzieci i młodzież niepełnosprawna uczęszczająca do szkoły (do ukończenia 24 lat) mogą korzystać ze zniżki 78% ulgi na przejazdy w klasie 2 w pociągach na trasie z miejsca zamieszkania do zakładu opieki zdrowotnej, ośrodka rehabilitacji, szkoły, przedszkola, poradni psychologiczno-pedagogicznej, placówki wychowawczej oraz z powrotem do domu.
Uwaga, z ulgi można skorzystać na podstawie legitymacji oraz dokumentu potwierdzającego cel przejazdu np. wizyta lekarska. Ulgowe przejazdy do szkoły odbywają się na podstawie legitymacji szkolnej.
ZUS legitymacja osoby niepełnosprawnej
Orzeczenia wydawane przez inne instytucje np. organ rentowy, czyli ZUS lub KRUS nie uprawniają do otrzymania legitymacji. Legitymacja ZUS nie jest tożsama z legitymacją niepełnosprawności.
Pierwsza potwierdza status rencisty, ale nie potwierdza posiadania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Jej okazanie nie uprawnia do korzystania z przysługujących ulg i uprawnień dla osób niepełnosprawnych.
Podsumowanie
Legitymacja osoby niepełnosprawnej jest potwierdzeniem posiadania orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności. Dzięki niej skorzystasz z uprawnień przysługujących osobom niepełnosprawnym. Są to w głównej mierze ulgowe przejazdy w transporcie zbiorowym lub ulgowe bilety w instytucjach kultury.
Od 1 września 2017 obowiązuje nowy wzór legitymacji. W przypadku legitymacji dokumentujących niepełnosprawność na starym wzorze, trzeba pamiętać, że zachowują ważność do terminu, na który zostały one wydane. Gdy zdecydujesz się na wyrobienie nowej legitymacji, otrzymasz plastikowy dwustronny dokument.
Wniosek o wydanie legitymacji możesz złożyć w Powiatowym lub Miejskim Zespole Do Spraw Orzekania O Niepełnosprawności odpowiednio do miejsca zamieszkania. Musisz dołączyć kopię orzeczenia oraz aktualne zdjęcie. Składając wniosek, musisz wybrać czy chcesz, by na niej zawarta była informacja o stopniu i rodzaju niepełnosprawności. Będzie zapisana w postaci kodu QR.
Kto może ubiegać się o legitymację dla niepełnosprawnych?
Dokument przysługuje tylko w sytuacji, gdy posiadasz potwierdzony status niepełnosprawnego. To oznacza, że masz aktualne orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności. To na podstawie ostatniego prawomocnego orzeczenia są wydawane legitymacje.
Jak uzyskać legitymacje osoby niepełnosprawnej?
Aby uzyskać legitymację dla osoby niepełnosprawnej, musisz złożyć odpowiedni wniosek wraz ze zdjęciem i orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności do Powiatowego Zespołu Do Spraw Orzekania O Niepełnosprawności. Podczas składania dokumentu miej ze sobą oryginał orzeczenia oraz dokument potwierdzający tożsamość. Formularz pobierzesz ze strony internetowej lub odbierzesz go osobiście w placówce Powiatowego Zespołu.
Co daje legitymacja osobie niepełnosprawnej?
Legitymacja dokumentująca niepełnosprawność daje ci możliwość korzystania z ulg w transporcie zbiorowym (PKP, PKS) oraz uzyskania ulg w instytucjach kultury.
Czy stopień i symbol niepełnosprawności jest zawarty na nowym wzorze legitymacji dla niepełnosprawnych?
Symbol przyczyny niepełnosprawności i oznaczenie stopnia niepełnosprawności mogą być zawarte na nowym wzorze legitymacji, ale tylko na wniosek.
Czy legitymacja osoby niepełnosprawnej daje te same uprawnienia co legitymacja ZUS?
Legitymacja osoby niepełnosprawnej a legitymacja ZUS to dwa odrębne dokumenty. Orzeczenia organów orzecznictwa rentowego nie uprawniają do wydania legitymacji osobie z niepełnosprawnością. Podstawą do wydania dokumentu jest orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności.
czy zamiast orzeczenia o niepełnosprawności mogę dać legitymację pracodawcy? Gdzieś zapodziałem orzeczenie a chcę pracować 7 godzin bo mi się należy
Nie, nie może Pan. Legitymacja osoby niepełnosprawnej jest dokumentem upoważniającym do skorzystania z ulg i zniżek. Jedynym dokumentem, który jest podstawą dla pracodawcy, jest orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Z uwagi na podstawową rolę, jaką jest pośrednictwo pracy dla osób niepełnosprawnych, Agencja My Wspieramy nie udziela indywidualnych porad. Proszę skorzystać porady prawnika lub zwrócić się do Powiatowego Zespołu ds. Orzekania, w jaki sposób może Pan rozwiązać swój problem.
Dlaczego, przy odbiorze Orzeczenia o stopniu niepełnosprawności,
nie proponuje się jedocześnie wystawienia legitymacji o stopniu
niepełnosprawności .
Agencja My Wspieramy nie rozstrzyga w jednostkowych kwestiach postępowania Urzędów. Z naszego doświadczenia wynika, że postępowanie pracowników Zespołów ds Orzekania jest różne. W jednych urzędach niepełnosprawni uzyskują informację odnośnie legitymacji już podczas orzekania, wskazując przygotowanie dokumentów i opłaty, inne tego nie czynią.